Modelowanie i Projektowanie Architektury Oprogramowania
Systemy Informatyczne
Modelowanie systemów informatycznych

Podstawową zaletą zastosowania Diagramu Obiegu Dokumentów w modelowaniu systemów informatycznych jest niemal automatyczny sposób uzyskania na jego podstawie pozostałych, podstawowych modeli niezbędnych do kompletnego i spójnego opisu docelowego systemu informatycznego. Model DOD można w prosty i niemal automatyczny sposób rozłożyć na modele UML takie jak diagram przypadków użycia, diagram klas oraz diagram stanów. Z diagramu DOD można również uzyskać modele w innych notacjach jak XPDL, BPEL, jPDL, BPMN, EPC, CFF. Obecnie dostępne są modele w notacji UML oraz XPDL (kolor niebieski), pozostałe zaś są w fazie opracowywania.

Modelowanie architektury systemów informatycznych 

Diagram Obiegu Dokumentów


DOD przedstawia graficznie schemat obiegu dokumentów w organizacji. Sposób wizualizacji opisu tego obiegu dokumentów jest intuicyjny, a przez to łatwy do zrozumienia przez przyszłych użytkowników systemu informatycznego.
Macierz DOD

Pierwsza kolumna macierzy opisuje aktorów biorących udział w danym procesie biznesowym. Wiersz obrazuje operacje biznesowe wykonywane przez danego aktora, przy obsłudze konkretnej funkcji biznesowej. Podwójna linia pozioma oddziela aktorów wewnętrznych (np. Zamawiający) od zewnętrznych (np. podmioty zewnętrzne - klient). Nagłówek tabeli opisuje obiekty (dokumenty, systemy, dane) występujące w procesie biznesowym. Obiekty te identyfikuje się nazwą i numerem. 
Krawędzie skierowane wskazują na fizyczny przepływ dokumentu. Dany dokument „wędruje” od komórki do komórki (podmiotu) ulegając przekształceniom (utworzenie, akceptacja, archiwizowanie). Pionowe krawędzie skierowane pokazują jednocześnie przepływ sterowania i przepływ dokumentów, danych czy obiektów. Skierowane krawędzie poziome pokazują przepływ sterowania pomiędzy obiektami, czy systemami. Mogą wskazywać również na przepływ danych z/do dokumentów. Taki przepływ danych wiąże się z wprowadzeniem danych z dokumentu do systemu informatycznego, wprowadzeniem dokumentów do archiwum, utworzeniem dokumentu na podstawie innego dokumentu itd.

Metamodel Diagramu Obiegu Dokumentów
metamodel DOD

Opis elementów Diagramu Obiegu Dokumentów.
 

Element    
Utworzenie Utworzenie dokumentu (wypełnienie formularza jest związane z utworzeniem konkretnego dokumentu) Utworzenie
Skopiowanie Utworzenie / pobranie dokumentu z systemu informatycznego (np. przy przeglądaniu zleceń w systemie komputerowym) Kopiowanie
Kontrola Kontrola dokumentu (sprawdzenie dokumentu)
Akceptacja Podpisanie dokumentu, akceptacja, zatwierdzenie Akceptacja
Archiwacja Zarchiwizowanie dokumentu, przekazanie do archiwum Archiwacja
Inna opercja Edycja, korekta dokumentu, bądź inna operacja na dokumencie Inna operacja
Podsystem,
Archiwum
System informatyczny, moduł, podsystem, bądź zbiór danych  System
Archiwum
Obiekt Obiekt, na instancjach (dokumentach) którego Aktorzy wykonują operacje na dokumentach  Obiekt
Aktor Aktor wykonujacy operacje w danym wierszu  Aktor
Dokument Egzemplarz dokumentu umieszczany na przecięciu wiersza i kolumny diagramu  Dokument
Początek Początek scenariusza  Start
Koniec Koniec scenariusza  Koniec
Decyzja Decyzja to rozgałęzienie przepływu sterowania, bądź przepływu dokumentu  Decyzja
Przepływ dokumentów Przepływ dokumentów w procesie  Przepływ dokumentów
Przepływ danych Przepływ danych w procesie  Przepływ danych

XPDL (XML Process Definition Language)


XPDL jest standardem opisu procesów biznesowych, zaproponowany przez Workflow Management Coalition. Procesy biznesowe zdefiniowane są jako sekwencja aktywności i przejść. XPDL pozwala na powiązanie m.in. wykonawców (aktorów) aktywności, a także danych z odpowiednimi czynnościami.
Standard XPDL w pierwotnym zamyśle miał służyć do wymiany procesów biznesowych zdefiniowanych w języku BPMN (Business Process Modeling Notation).
Przykład pliku XML zawierającego opis procesów biznesowych w standardzie XPDL.
Przykład XPDL

Poniżej przedstawiono część metamodelu XPDL wraz z dodatkową definicją przestrzeni nazw dla platformy EMC Documentum.

Metamodel XPDL
Po zaimportowaniu odpowiedniego pliku w standardzie XPDL na platformie EMC Documentum powstanie tzw. workflow (proces biznesowy), który będzie mógł być uruchomiony bez zbędnych prac programistycznych jako aplikacja Web-owa. Poniżej pokazano przykładowy proces biznesowy obsługiwany na platformie EMC Documentum.
Przykład procesu biznesowego na platformie EMC Documentum